De kracht van opstellingen in de klas
“Lisette, we hebben een klas waar we geen grip op krijgen. De dynamiek is verstoord, er is onrust en we zien dingen gebeuren die we niet kunnen duiden. Kun jij helpen?”
In zulke situaties werk ik met opstellingen. Met poppetjes laten leerlingen zien hoe zij de situatie in de klas ervaren. Ze stellen zichzelf op, laten zien hoe zij zich voelen en hoe de verhoudingen in de groep zijn. Wat in woorden moeilijk uit te drukken is, wordt dan visueel en voelbaar.
Wat belangrijk is bij het opstellen, is dat je durft los te laten, durft te vertrouwen op het proces. Een opstelling laat zien wat er in de onderstroom speelt—dingen die vaak niet worden uitgesproken maar die wel voelbaar aanwezig zijn. Soms leidt dit tot verrassende inzichten. Leerlingen spreken zich uit, patronen worden zichtbaar. Maar dit vraagt van de begeleiders—leerkrachten en directie van scholen—om niet te willen sturen, geen controle te willen houden, om ruimte te maken voor wat er mag gebeuren, zelfs als dat ongemakkelijk en spannend is.
Niet elke school durft dat. Er zijn momenten geweest dat mij expliciet werd gevraagd bepaalde onderwerpen niet te bespreken. Maar zo werkt een opstelling niet. Het vraagt vertrouwen: in het proces, in de leerlingen, in mij als begeleider en in de groep die samen dit moment draagt.
Wat ik telkens zie, is dat het zien wat er écht speelt helend werkt. Het maakt ruimte voor verbinding, begrip en verandering. De leerlingen ervaren dat hun stem telt, dat er ruimte is voor wat zij voelen. En ja, dit vraagt zorgvuldigheid, maar ook een bereidheid om niet weg te bewegen van wat ongemakkelijk is.
Als begeleider hou ik de ruimte—ik noem het vaak holding space, een plek creëren waar alles er mag zijn. Want alleen in die ruimte ontstaat het vertrouwen dat nodig is om tot de kern te komen.
Durf jij met jouw klas te zien wat er werkelijk speelt? Durf je los te laten en te vertrouwen? Het is een uitdagende weg, maar een die uiteindelijk de mooiste verbindingen in de klas brengt.
Benieuwd naar wat een opstelling kan doen in jouw klas, team of gezin? Neem contact op, ik denk graag met je mee!